Tłumaczenie medyczne

Tłumaczenia medyczne – Co musisz wiedzieć?

Tłumaczenia medyczne to wymagająca dziedzina, w której poza umiejętnościami lingwistycznymi znaczną rolę odgrywa również wiedza techniczna dotycząca danej specjalizacji. Przy dynamicznych zmianach w obecnej medycynie, ważne jest śledzenie literatury naukowej i dobra znajomość najnowszych trendów w diagnostyce i terapii. Jakie są najczęstsze typy tłumaczeń medycznych i z jakimi trudnościami musi zmierzyć się tłumacz medyczny?

tłumaczenia medyczne NATIVESERVICE

Czym są tłumaczenia medyczne?

Tłumaczenie medyczne to tłumaczenia różnego rodzaju dokumentów mających związek ze służbą zdrowia i z przemysłem farmaceutycznym. Tłumaczenia medyczne to nie tylko tłumaczenia wypisów szpitalnych. To również całe spektrum tekstów mających związek ze służbą zdrowia, urządzeniami medycznymi oraz farmacją. Do takich tekstów zalicza się m.in.:

  • karty informacyjne leczenia szpitalnego,
  • opisy zabiegów,
  • naukowa literatura medyczna,
  • materiały dotyczące urządzeń medycznych i leków,
  • etykiety leków i urządzeń medycznych,
  • teksty marketingowe dotyczące szeroko pojętej medycyny,
  • umowy medyczne,
  • dokumentacja medyczna dotycząca podań o rentę,
  • recepty, wyniki badań, karty szczepień etc.
  • charakterystyki Produktów Leczniczych,
  • dokumenty dotyczące badań klinicznych,

Tłumaczenia medyczne są bardzo specjalistyczne. Niekiedy dotyczą bardzo wąskiej dziedziny, z której zakresu tłumacz musi wykazać się doskonałą wiedzą techniczną i znajomością specjalistycznej terminologii. Nawet jeśli tłumacz zajmuje się przykładowo przekładem wypisów szpitalnych, nie znaczy to, że będzie umiał poradzić sobie z tekstem z każdej specjalizacji medycznej. Czasami przekład musi skonsultować ekspert-klinicysta z danej dziedziny.

Potrzebujesz tłumaczenia medycznego? Kliknij w ten link i rozpocznij tłumaczenie już teraz!

tłumaczenia medyczne NATIVESERVICE

Kiedy wymagane są medyczne tłumaczenia przysięgłe?

Jakie są różnice w tłumaczeniu zwykłym i przysięgłym? W obu przypadkach zadaniem tłumacza jest translacja tekstu, ale główna różnica leży w odpowiedzialności. Tłumacz przysięgły to zawód zaufania publicznego, a osoba go wykonująca musi spełniać pewne standardy tj. zdać egzamin na tłumacza przysięgłego. Tłumacz przysięgły posiada odpowiedzialność cywilną za swoje tłumaczenia. W przypadku popełnienia przez niego błędów, można dochodzić odszkodowania finansowego na drodze sądowej.

Dokumenty przełożone przez tłumacza przysięgłego opatrzone są jego pieczęcią z imieniem i nazwiskiem, która pozwala na zidentyfikowanie go. Nie ma sztywnych zasad dotyczących tego, kiedy potrzebne jest tłumaczenie uwierzytelnione a kiedy zwykłe. Prawie zawsze pisma przedłożone w urzędach tj. tłumaczenia dyplomu ukończenia studiów medycznych czy tłumaczenia dotyczące stanu zdrowia, które są przedkładane w celu uzyskania renty czy w celu dochodzenia odszkodowania w wyniku wypadku, powinny być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego.

Z drugiej strony inne tłumaczenia medyczne, m.in. część dokumentów dotyczących medycyny na użytek prywatny, do których zalicza się np. tłumaczenia medycznej literatury naukowej czy tekstów marketingowych dotyczących medycyny, nie wymaga tłumaczeń uwierzytelnionych. Nie oznacza to jednak, że poziom tłumaczeń może być niższy w tym przypadku, wbrew przeciwnie. Przykładowo publikacje medyczne przechodzą bardzo rygorystyczny proces recenzji w czasopismach naukowych. Niezwykle ważną rolę odgrywa poprawność językowa i merytoryczna tekstu. Podsumowując, rodzaj tłumaczenia medycznego zależy głównie od instytucji, w której chcemy go przedłożyć (i jest zależny od kraju). Instytucję, która wymaga tłumaczenia najlepiej jest zapytać, czy potrzebujemy tłumaczenia zwykłego czy przysięgłego.

tłumaczenia medyczne NATIVESERVICE

Kto zajmuje się tłumaczeniami medycznymi?

Nie każdy tłumacz potrafi się odnaleźć w dziedzinie jaką są tłumaczenia medyczne. Głównym problemem jest bardzo specjalistyczna terminologia, która najczęściej przyswajana jest w trakcie studiów medycznych lub farmaceutycznych. Wielu tłumaczy medycznych jest lekarzami/stomatologami/farmaceutami, którzy ukończyli studia lingwistyczne i dodatkowo zajmują się tłumaczeniami tekstów medycznych. Tłumaczeniami medycznymi zajmują się również doświadczeni lingwiści, którzy często specjalizują się jedynie w tłumaczeniach medycznych i dobrze znają fachową terminologię.

W obrębie tłumaczeń medycznych istnieją również węższe podspecjalizacje, głównie dlatego, że dziedzina ta jest bardzo skomplikowana i ciągle się zmienia. Nie każdy tłumacz medyczny będzie w stanie przetłumaczyć opis zabiegu neurochirurgicznego lub opis rezonansu magnetycznego głowy w określonej chorobie. Dlatego nawet doświadczeni tłumacze medyczni korzystają z pomocy konsultantów.

Ograniczenia związane z lokalizacją lub miejscem zamieszkania – Biuro Tłumaczeń

Warszawa, Wrocław, Kraków, Gdańsk, a może Poznań? Od teraz nieważne jest to gdzie mieszkasz. Dzięki NATIVESERVICE, otrzymasz niemieckie tłumaczenia medyczne przysięgłe oraz zwykłe. Wystarczy, że wyślesz do nas skany swoich dokumentów, a nasi specjaliści zajmą się całą resztą. Załatwisz wszystko bez potrzeby wychodzenia z domu.

Fachowa terminologia

Podstawą tłumaczenia tekstu medycznego jest jego prawidłowe zrozumienie. Tłumaczenia medyczne cechują się dużym poziomem skomplikowania a użycie terminologii i konstrukcji słów zapożyczonej z łaciny jest powszechne. Ważne jest też odpowiednie zastosowanie fachowego języka: na przykład w dokumentacji dotyczącej badań klinicznych tekst musi być zrozumiały dla pacjenta. W innych przekładach, np. w tłumaczeniu naukowej literatury medycznej, podstawą jest stosowanie specjalistycznej terminologii, często zrozumiałej jedynie przez fachowców. Kolejny problem dotyczy skrótów: są one powszechne w słownictwie medycznym, ale często całkowicie niezrozumiałe dla pacjenta. Dodatko część skrótów zapożyczona jest z innych języków, ale nie wymaga tłumaczenia, ponieważ na stałe weszła już do terminologii medycznej. Jako przykłady mogą posłużyć ang. WBC (krwinki białe; spotykany na wynikach badań laboratoryjnych) czy Rp. (z łac. recipe – weź; spotykany na receptach).

tłumaczenia medyczne NATIVESERVICE

Formatowanie i dokumenty nieedytowalne

Specjalistyczne słownictwo to nie jedyny problem, z którym zmaga się tłumacz medyczny. Obecnie znaczna część tłumaczeń rozpoczyna się od stworzenia pliku, który będzie można odczytać i dalej przetworzyć przez programy CAT. Duża część tekstów, a zwłaszcza wypisy szpitalne, recepty czy opisy zabiegów przesyłana jest jako skany, czyli pliki zapisane w formacie pdf czy jpg. Tłumaczenia takie trudno jest wycenić, a jeszcze trudniej zrealizować. W konwersji pliku do wersji edytowalnych pomocne mogą być programy OCR. Służą one do rozpoznawania tekstu na obrazie i umożliwiające jego konwersję do wersji edytowalnej. Taki przekonwertowany tekst wymaga jednak ręcznego wprowadzenia poprawek i jego tłumaczenie jest znacznie bardziej wymagające technicznie i czasochłonne.

Dodatkowo nie każdy tekst da się przekonwertować do wersji edytowalnej: na przykład wypisana odręcznie recepta może być niekonwertowalna. Jest to dużym problemem dla biura tłumaczeniowego i tłumacza, ponieważ uniemożliwia szybką pracę z tekstem przy użyciu nowoczesnego oprogramowania. W związku z tym tekst często trzeba przepisać ręcznie do edytowalnego formatu.

Odczyt pisma odręcznego

„Lekarskie pismo” stało się zwyczajowym powiedzeniem i jest dużym wyzwaniem dla tłumacza medycznego. Z drugiej strony nie można pozwolić sobie nawet na najmniejszy błąd, bo może to grozić zdrowiu lub nawet życiu pacjenta. Szczególnie często odręcznie wypisywane są recepty, które wymagają dużej ostrożności przy nazwie leku i dawkowaniu. W problemach z odczytaniem pisma odręcznego bardzo ważną rolę odgrywa doświadczenie tłumacza. Kluczowa jest jego znajomość medycyny oraz umiejętność umiejscowienia tłumaczenia w szerszym kontekście. Jeśli wiadomo np. że pacjent choruje na padaczkę, może to pomóc w odczytaniu nazwy leku. Jeśli wiadomo, że dany lek dawkowany jest w gramach a nie w miligramach, pomoże to uniknąć pomyłki. Zamiast ryzykować popełnieniem błędu, przy braku możliwości odczytania pisma odręcznego lepiej jest zaznaczyć, że ta część dokumentu jest nieczytelna.

Ochrona danych osobowych w tłumaczeniach medycznych

W tłumaczeniach medycznych prawidłowa ochrona danych osobowych pacjentów odgrywa szczególnie ważną rolę. Pacjenci przesyłają często skany dokumentacji medycznej, która zawiera wrażliwe dane, dotyczące zdrowia i sfery prywatnej. Sami często nie zdają sobie nawet sprawy, że dokumenty te zawierają dane wrażliwe podlegające oddzielnym przepisom. W związku z tym nie wiedzą, że nawet w przypadku wysyłania takich danych mailem, powinny być one odpowiednio zabezpieczone. W zakresie ochrony danych w tłumaczeniach medycznych trzeba wziąć pod uwagę dwa aspekty: ochronę danych wrażliwych i ochronę danych osobowych zgodnie z procedurą RODO. Są to dwie różne kwestie i dane należących do każdej z tych kategorii podlegają nieco innym prawom. Szczególnie ważne jest jednak odpowiednie zabezpieczenie danych wrażliwych i ochrona przed dostaniem się ich w niepowołane ręce.

Ochrona danych wrażliwych

Tłumaczenia medyczne cechują się występowaniem danych wrażliwych, inaczej nazywanych również danymi sensytywnymi (ang. sensitive data). Są to dane dotyczące sfery prywatnej danej osoby. W dokumentacji medycznej znajdują się rozmaite dane osobowe, dotyczące nie tylko stanu zdrowia. Mają one też związek z innymi prywatnymi sferami życia pacjenta, które podlegają pod kategorię danych wrażliwych. Mogą to być na przykład dane dotyczące informacji genetycznej, dane o orientacji seksualnej, o schorzeniach, uzależnieniach. Są to też dane ujawniające pochodzenie rasowe, czy też opisujące przekonania religijne oraz światopoglądowe, np. dotyczące wyrażenia zgody na dany zabieg. Wszystkie dane zawarte w dokumentacji medycznej należy traktować jako szczególne kategorie danych osobowych – jest o nich mowa w art. 9 ust. 1 RODO.

Przy przetwarzaniu danych wrażliwych należy wziąć pod uwagę, kto może je przetwarzać i w jaki sposób. Dane wrażliwe wymagają specjalnej ochrony i nie można dopuścić do ich wycieku pod groźbą odpowiedzialności karnej określonej w przepisach. Dlatego niedopuszczalne jest np. zostawianie danych wrażliwych w powszechnie dostępnych miejscach lub np. dołączanie ich do rachunku na platformie useme. Również nośniki, na których przechowywane są dane wrażliwe powinny być odpowiednio zabezpieczone. Wbrew powszechnym przekonaniom sam numer PESEL, który nie jest powiązany z danymi o sferze prywatnej, nie należy do danych wrażliwych.

RODO a tłumaczenia medyczne

Od 25 maja 2018 wszystkich, w tym biura tłumaczeniowe i tłumaczy indywidualnych, obowiązują przepisy dotyczące ochrony danych osobowych. Nazywa się je również w skrócie RODO. Dane osobowe są tłumaczowi niezbędne do wykonywania jego pracy. Dlatego musi on mieć do nich dostęp i zgodę na ich przetwarzanie. Jest to warunkiem niezbędnym do zawarcia umowy o tłumaczenia. W przetwarzaniu tych danych biorą także osoby będące pracownikami biura tłumaczeniowego, pracownicy sekretariatu lub osoby zatrudnione w księgowości. Dane osobowe są przetwarzane tylko w celach koniecznych i nie zostaną wykorzystane do żadnych innych celów. Dane te nie są również przetwarzane dłużej nić jest to konieczne do wykonania warunków umowy. Klient na mocy przepisów ustanowionych przez RODO ma prawo do zmiany swoich danych, ich sprostowania, ograniczenia ich przetwarzania, a nawet może poprosić o ich usunięcie. Tłumacz powinien wiedzieć, które dane są danymi wrażliwymi, a które podlegają pod kategorię danych osobowych chronionych RODO.

Tłumaczenia medyczne  — czy powinien je wykonywać lingwista czy lekarz?

Tłumaczenia medyczne to bardzo specyficzna dziedzina tłumaczeń, która wymaga fachowej wiedzy i dokładnego przekazu treści. Często stosuje się różne skróty czy terminy zaczerpnięte z łaciny i greki. Ważne jest, żeby odpowiednio przetłumaczyć tekst w kontekście medycznym i uniknąć pomyłek, zwłaszcza co do diagnozy i dawkowania leków. W takich sytuacjach każda niejasność w tłumaczeniu może mieć tragiczne konsekwencje.

Czy lekarz może wykonać dobre tłumaczenie medyczne?

Z jednej strony lekarze dobrze znają fachową terminologię i mogą całościowo spojrzeć na tłumaczenie medyczne. Przydaje się to zwłaszcza przy bardzo skomplikowanych opisach dotyczących na przykład operacji czy w opisach badań radiologicznych. W takich przypadkach powszechnie używa się terminów pochodzących z języka angielskiego, na przykład przy opisie sekwencji w rezonansie magnetycznym. Terminów tych nie trzeba tłumaczyć, ale warto wiedzieć co dana technika pozwoli uwidocznić i dlaczego jest ona metodą z wyboru. Z kolei przy opisach operacji występuje duża ilość pojęć anatomicznych, często zaczerpniętych z łaciny i zachowujących oryginalną odmianę. Ważne jest, aby wiedzieć do jakich struktur odnosi się tłumaczenie i jak są one położone względem siebie. Dodatkową trudnością jest dawkowanie leków, które często pojawia się w kartach informacyjnych leczenia szpitalnego. Fachowe oko medyka łatwiej wyłowi nazwę substancji czynnej zawartej w leku, którą należy uwzględnić w końcowym tłumaczeniu.

Dlaczego więc to nie wyłącznie lekarze powinni wykonywać tłumaczenia medyczne?

Po pierwsze lingwiści mają znacznie większą wiedzę dotyczącą danego języka i jego gramatyki. Dzięki temu są w stanie wykonać doskonałe technicznie tłumaczenie. Doświadczony w tłumaczeniach medycznych lingwista ma często większą wiedzę dotyczącą struktury poszczególnych dokumentów medycznych w danym kraju niż lekarz. Poza tym tłumaczenie wykonywane przez lingwistę cechuje się najwyższymi standardami technicznymi, których lekarz tłumaczący tekst nie jest często nawet świadomy. Tłumacze lingwiści często biegle posługują się oprogramowaniem typu CAT i dzięki temu mogą wykonać tłumaczenie sprawniej. Ponadto lekarze często angażują się do tego stopnia w obowiązki kliniczne, że nie są w stanie dodatkowo zająć się tłumaczeniami po wielogodzinnej pracy.

Złoty środek w tłumaczeniach medycznych

Doświadczeni w tłumaczeniach medycznych lingwiści posiadają dużą wiedzę medyczną, chociaż przy bardzo skomplikowanych tłumaczeniach często proszą oni o konsultację lekarzy lub innych lingwistów wykonujących tłumaczenia medyczne. Należy też pamiętać, że istnieją bardzo różne rodzaje dokumentacji medycznej do tłumaczenia. Przykładowo broszurę informacyjną skierowaną do pacjentów z powodzeniem może przetłumaczyć lingwista, ponieważ w tego typu tekście liczy się głównie obrazowe przedstawienie idei w sposób jasny dla pacjenta oraz poprawność gramatyczna tekstu. Z kolei czasami dokument medyczny jest skomplikowanym opisem operacji i zawiera dużo technicznych informacji. W takim przypadku często dobrym wyborem jest tłumaczenie go przez lekarza lub przynajmniej konsultacja lekarska przy tłumaczeniu wykonywanym prze lingwistę.

Czy tłumaczenia medyczne powinien zatem wykonywać lingwista czy lekarz? Idealną sytuacją byłaby możliwość konsultacji lekarskiej tłumaczenia wykonanego przez lingwistę i konsultacji lingwistycznej tłumaczenia wykonanego przez lekarza. W praktyce doświadczeni w tłumaczeniach medycznych lingwiści świetnie radzą sobie ze znaczną większością tekstów. Z drugiej strony istnieją lekarze, którzy interesują się tłumaczeniami i mają doświadczenie w ich wykonywaniu. „Złotym środkiem” może być ukończenie dodatkowych kursów i specjalizacja z tłumaczeń medycznych dla lingwisty lub ukończenie kursów tłumaczeniowych przez lekarza.

Tłumaczenia medyczne są jedną z najtrudniejszych dziedzin tłumaczeń, ponieważ wymagają bardzo specjalistycznej wiedzy i gruntownego zrozumienia tekstu. Jeśli tłumacz nie posiada wykształcenia medycznego bardzo trudno jest mu dokonać przekładu dobrej jakości. W dziedzinie tak szybko zmieniającej się jaką jest medycyna bardzo ważną rolę odgrywa również możliwość konsultacji z ekspertem.

Scroll to Top